नवरात्री मराठी माहिती ( Navratri Information In Marathi, language, puja, festival, navratri devi, navratri colour information in marathi, navratri utsav information) Ghatasthapana, Pooja Vidhi, Nibandh.
दुर्गा पूजा किंवा नवरात्र हा हिंदूंनी साजरा केले जाणार एक अतिशय महत्वाचा उत्सव सण आहे. हिंदू देवी दुर्गाची नवरात्रीमध्ये पूजा केली जाते. नवरात्री म्हणजे नऊ रात्री, त्या दरम्यान दुर्गाच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. भारताशिवाय नेपाळमध्येही हा उत्सव साजरा केला जातो. दुर्गापूजेबाबत वेगवेगळ्या लोकांच्या वेगवेगळ्या धारणा आहेत. तर चला आणखी माहिती घेऊया navratri festival information in marathi ( navratri utsav information in marathi )
नवरात्री मराठी माहिती – Navratri Information In Marathi
हिंदू दिनदर्शिकेनुसार एका वर्षात 4 नवरात्र असतात. 2 मुख्य नवरात्री आणि 2 गुप्त नवरात्री. मुख्य नवरात्रींपैकी दोन, एक जोपित्र पक्ष संपल्यानंतर अश्विन महिन्यात सुरू होते आणि दुसरी हिंदू नववर्ष चैत्रात सुरू होते.
असे मानले जाते की गुप्त नवरात्रीचे महत्त्व शारदीय नवरात्री आणि चैत्र नवरात्रीच्या बरोबरीचे आहे. विशेषतः जे लोक तंत्र मंत्राचे पालन करतात त्यांच्यासाठी गुप्त नवरात्री खूप खास आहे. चरण नवरात्रीची माहिती खालीलप्रमाणे आहे.
नवरात्री
शारदीय नवरात्री – ही मुख्य नवरात्र आहे, ज्याला महा नवरात्री असेही म्हणतात. अश्विन शुक्ल पक्षाच्या पाडव्यापासून या नवरात्रीला सुरुवात होते. आणि तो नऊ दिवस साजरा केला जातो. दसरा नवरात्रीच्या 10 व्या दिवशी होतो, त्यानंतर 20 दिवसांनी दिवाळीचा सण साजरा केला जातो. हे शरद महिन्यात येते, म्हणून त्याला शारदीय नवरात्री असेही म्हणतात.
चैत्र नवरात्री – (chaitra navratri information in marathi) याला बसंत नवरात्री असेही म्हणतात. ती चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षात येते. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार नवीन वर्षाची सुरुवात या नवरात्रीपासून होते.
हे मार्च – एप्रिलच्या वेळी येते. या नवरात्रीच्या नवव्या दिवशी रामनवमीचा सण साजरा केला जातो. म्हणूनच याला राम नवरात्री असेही म्हणतात.
शरद नवरात्रीमध्ये जे विधी, पूजा केली जाते, तीही या नवरात्रीत केली जाते. ही नवरात्री उत्तर भारतात खूप प्रसिद्ध आहे. याची सुरुवात महाराष्ट्रातील गुढीपाडव्यापासून आणि आंध्र प्रदेशातील उगाडीपासून होते. ( Gudi Padwa Information In Marathi )
माघ नवरात्री : ही गुप्त नवरात्री माघ महिन्यात येते म्हणजे जानेवारी-फेब्रुवारी. ही नवरात्री फार कमी ठिकाणी ओळखली जाते, ती उत्तर भारतातील काही भागात जसे पंजाब, हरियाणा, हिमाचल प्रदेश, उत्तर प्रदेश आणि उत्तराखंड मध्ये साजरी केली जाते.
आषाढ नवरात्री : ही आषाढ महिन्यात येते, ही देखील गुप्त नवरात्री आहे, जी जून-जुलैमध्ये येते. याला गायत्री किंवा शाकंभरी नवरात्री असेही म्हणतात.
पौष नवरात्री : पौष महिन्यात येणारी ही नवरात्री आहे, जी डिसेंबर-जानेवारी महिन्यात येते.
तसे, या सर्व नवरात्रीमध्ये अश्विन महिन्याची नवरात्र येते, फक्त त्या वेळी माते दुर्गाच्या मूर्ती पूजेचे महत्त्व अधिक असते. या नवरात्रीमध्ये आई दुर्गाच्या सुंदर मूर्ती बनवल्या जातात आणि वेगवेगळ्या ठिकाणी त्यांची प्रतिष्ठापना केली जाते आणि विधीनुसार त्यांची पूजा केली जाते. ( Navratri Wishes In Marathi )
navratri puja information in marathi – नवरात्रिची पूजा कशी केली जाते
नवरात्रोत्सवात नवदुर्गाच्या पूजेद्वारे नवग्रह शांतता देखील प्राप्त होते. देवी शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कुष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी आणि सिद्धिदात्री या नऊ ग्रहांची पूजा केल्याने नऊ ग्रह सूर्य, चंद्र, मंगळ, बुध, गुरु, शुक्र, शनि, राहू आणि केतू अनुक्रमे शांत होतील.
पूजा पद्धत आणि घटस्थापना
नवरात्रोत्सवाच्या पहिल्या दिवशी, आंघोळ वगैरे केल्यानंतर, पृथ्वी माता, गुरुदेव आणि ईष्ट देव यांना घरात नमन केल्यानंतर, गणेश जीचे आवाहन करावे. यानंतर कलश स्थापन करावा. यानंतर, फुलदाणीत आंब्याची पाने आणि पाणी घाला. कलशवर पाणी असलेले नारळ लाल कपड्यात किंवा लाल मोलीमध्ये ठेवा.
त्यात एक बदाम, दोन सुपारी आणि एक नाणे घाला. यानंतर, मां सरस्वती, मां लक्ष्मी आणि मा दुर्गा यांचे आवाहन करा. दिवा आणि धूप लावून देवीच्या सर्व रूपांची पूजा करा. नवरात्रीच्या शेवटी घरात कलशचे पाणी शिंपडा आणि कन्या पूजा केल्यानंतर प्रसाद वाटप करा.
navratri devi information in marathi : नवरात्री देवी माहिती
माता शैलपुत्री – पहिला दिवस माता शैलपुत्रीच्या पूजेला समर्पित आहे. हे दुर्गा देवीचे एक रूप आहे. शैलपुत्र हिमालयाच्या घरात आईचा जन्म या स्वरूपात झाला. आई या स्वरूपात वृषभ राशीवर विराजमान आहे. त्याच्या एका हातात त्रिशूल आणि दुसऱ्या हातात कमळाचे फूल आहे. असे मानले जाते की आई दुर्गाच्या या रूपाची पूजा करणे विशेषतः चांगल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.
माता ब्रह्मचारिणी – दुसरा दिवस आई ब्रह्मचारिणीच्या पूजेचा आहे. या रूपात भगवान शिव प्राप्त करण्यासाठी आईने कठोर तप केले होते. या रूपात देवी एका हातात कमंडल आणि दुसऱ्या हातात जपाची जपमाळ धारण करत आहे. या दिवशी आईला साखर अर्पण केली जाते आणि तीच दान केली जाते. दीर्घायुष्य प्राप्त करण्यासाठी आईच्या या रूपाची पूजा केली जाते.
माता चंद्रघंटा- तिसऱ्या दिवशी माता चंद्रघंटाची पूजा केली जाते. असे म्हटले जाते की हे देवीचे भयंकर रूप आहे, परंतु तरीही, देवीचे हे रूप भक्तांना सर्व त्रासांपासून मुक्तता देते. या स्वरूपात आईचे 10 हात आहेत आणि सर्व हातात आई शस्त्रे धारण करत आहे. त्यांना बघून असे वाटते की आई युद्धासाठी तयार आहे.
माता कृष्मांडा – चौथा दिवस म्हणजे देवी कृष्मांडाची पूजा. असे म्हणतात की आईच्या या रूपाने विश्वाची सुरुवात हास्याने झाली. या रूपात देवीचे 8 हात आहेत आणि या 8 हातांमध्ये ती कमंडल, धनुष्यबाण, कमळ, अमृत कलश, चक्र आणि गदा धारण करते. आईच्या आठव्या हातात जपाची जपमाळ आहे जी इच्छा देते, म्हणजेच ही माला आईच्या भक्तांना त्यांच्या इच्छेनुसार वरदान देते.
माता स्कंदमाता – नवदुर्गामध्ये पाचव्या दिवशी देवीच्या या रूपाची पूजा केली जाते. या स्वरूपात मातेची पूजा केल्याने तिच्या भक्तांना सर्व पापांपासून मुक्ती मिळते आणि मोक्ष प्राप्त होतो. नवरात्रीच्या या दिवशी आई स्कंदमाताला अलसी नावाचे औषध अर्पण केल्याने हंगामी रोग होत नाहीत आणि व्यक्ती निरोगी राहते. आईच्या या रूपात माता एका कमळावर विराजमान आहे. आईला या रूपात 4 हात आहेत, तिने दोन हातात कमळ धरले आहे, एका हातात माला आहे आणि एका हाताने भक्तांना आशीर्वाद देत आहे.
माता कात्यानी – देवीच्या या रूपाची सहाव्या दिवशी पूजा केली जाते. देवीचे हे रूप कत्यान ऋषि त्यांच्या तीव्र तपश्चर्याने प्राप्त केले आणि देवीने महिषासूरचा या स्वरूपात वध केला. असे म्हटले जाते की गोपींनी श्रीकृष्णाला त्यांचे पती म्हणून प्राप्त करण्यासाठी देवीच्या या स्वरूपाची पूजा केली. जर कोणत्याही मुलीने देवीच्या या रूपाची खऱ्या मनाने पूजा केली तर तिच्या लग्नात येणारे सर्व अडथळे दूर होतात आणि तिला अपेक्षित वर मिळतो.
माता कालरात्री – देवीच्या या स्वरूपाची सातव्या दिवशी पूजा केली जाते, परंतु अनेक लोक देवी कालरात्रीला कालिका देवी मानतात, पण तसे नाही, दोन्ही देवीचे वेगवेगळे रूप आहेत. हे देवीचे अत्यंत भयानक रूप आहे.या रूपात देवी एका हातात त्रिशूल आणि एका हातात खडग धारण करत आहे. देवीने तिच्या गळ्यात खडगोची मालाही घातली आहे. या रूपात देवीची पूजा केल्याने सर्व विध्वंसक शक्ती नष्ट होतात.
माता महागौरी – आठव्या दिवशी माता गौरीची पूजा करण्याचा कायदा आहे. आईचे हे अतिशय सौम्य, साधे आणि सुंदर रूप आहे. आई या स्वरूपात वृषभ राशीवर विराजमान आहे. तिने हातात त्रिशूल आणि डमरू धरला आहे आणि इतर दोन हातांनी ती तिच्या भक्तांना वरदान आणि संरक्षण देत आहे. असे मानले जाते की भगवान शंकराने आईच्या या रूपाने गंगाजलाने आईला अभिषेक केला होता, म्हणून आईला हा गौर रंग मिळाला.
माता सिद्धिदात्री – नवव्या दिवशी देवी सिद्धिदात्रीची पूजा केली जाते. यांची पूजा केल्याने नवदुर्गाची पूजा पूर्ण होते आणि भक्तांना सर्व सिद्धी प्राप्त होतात. आईच्या या रूपात माता एका कमळावर विराजमान आहे. पण असे म्हटले जाते की आईचे वाहन सिंह आहे. या रूपात आईचे 4 हात आहेत, या 4 हातांमध्ये आईने शंख, चक्र, गदा आणि कमळ घेतले आहे. ( Dasara Wishes In Marathi )
navratri colour information in marathi : नवरात्री आणि रंग
 |
| navratri colour information in marathi |
TG : navratri information in marathi 2019…
navratri information in marathi 2020.. Marathijosh
तुम्हाला आजचे हे आर्टिकल navratri information in marathi नक्कीच आवडले असेल अशी मला आशा आहे हे आर्टिकल navratri information in marathi language आवडले असेल तर नक्की शेअर करा.
